ماکت چیست؟
به طور کلی لفظ «ماکت» یا «مدل» به نمونهای مصنوعی از یک محصول صنعتی، عمرانی و... اطلاق میشود که تحت مقیاس و با جزئیات مشخصی ساخته شده باشد که البته به غیر از مورد ذکر شده، میتواند به عنوان یک محصول کلکسیونی بسیار ارزنده مورد استفاده قرار گیرد. این روزها جمعآوری ماکتهای کلکسیونی در ردههای آماتوری و حرفهای در بین بسیاری از علاقهمندان به بحث خودرو باب شده است. اما ماکتهای کلکسیونی خودرو کدامند؟
ماکت را با اسباببازی اشتباه نگیریم
هرچند که شاید ماکتهای کلکسیونی در نخستین نگاه شبیه به اسباببازی به نظر برسند اما باید گفت که مدلهای ارزنده با وجود کیفیت، جزئیات، تیراژ، قیمت و مسائلی از این قبیل، از دسته اسباببازیها خارج میشوند.
ماکتهای کلکسیونی خودرو و دیگر وسایل نقلیه به طور کلی در دو نوع «کیت» و «آماده» به تولید میرسند که البته هر یک از این انواع، زیرشاخههای مختلفی دارند و در دنیای اتومبیلها، نمونههای آماده که با تنوع بسیار زیادتری به تولید میرسند، پرطرفدارترند.
یکی دیگر از اصلیترین تفاوتهای ماکتهای کلکسیونی با اسباببازی این است که در مدلهای حرفهای خبری از پیشرانههای کوکی، الکتریکی و از این قبیل نیست و ماکت تنها یک شیء کاملا نمایشی به شمار میرود. همچنین ماکتهای کلکسیونی در مقیاسهای مشخص و از پیش تعیین شده و ردههای مختلفی همچون آماتوری، حرفهای و دستساز به تولید میرسند که برای مثال نمونههای مقیاس 1:18 با قیمت 80 هزار الی 4 میلیون تومان به فروش میرسند.
لیسانس تولید
تمامی ماکتهای حرفهای ساخته شده توسط برندهای معتبر، با کسب اجازه از خودروساز مربوطه طراحی و تولید میشوند. در واقع برای تولید ماکت محصولی از یک برند مشهور خودروسازی، در ابتدا میبایست قراردادی بین خودروساز و ماکتساز تنظیم شود که به موجب این قرارداد، لیسانس تولید مدلهای کلکسیونی محصولات یک برند خودروساز تا زمان معلومی به یک شرکت ماکتسازی اعطا میشود. در واقع بدین ترتیب شرکت ماکتسازی، امتیاز تولید ماکتهای خودروهای یک خودروساز را خریداری میکند و اگر ماکتساز دیگری قصد تولید محصولی مشابه را داشته باشد، میبایست اجازه تولید آن را از شرکت ماکتساز صاحب امتیاز مادر، دوباره خریداری کند! برای مثال در حال حاضر شرکتهای
Norev، پاراگون، کیوشو و مینیچمپس امتیاز تولید به ترتیب مرسدس بنزهای مدرن، باموهای مدرن، رولز رویسهای مدرن و پورشههای مدرن (همگی به صورت فلزی) را دارند. البته در بسیاری از موارد هم لیسانس تولید هر خودرو به صورت مجزا به برندهای ماکتسازی فروخته میشوند.